خلاصه جلسات اول تا سوم
سلسله جلسات با موضوع نقد و بررسی عرفان های بدلی
حجت الاسلام و المسلمین علوی
تعریف علم و دین
دین : عبارت از مجموعة تعالیم و قوانینی است که با وحی از عالم الهی (بالا) می آید.
علم : عبارت از مجموعة تعالیم و قوانینی است که با تلاش فکری بشر در عالم پایین می آید.
لا اله الا الله به دو صورت تعریف می شود :
1- تعریف اول دو جمله است یعنی " نیست خدایی، بجز خدا " یعنی از نفی باطل به اثبات حق میرسد.
2- تعریف دوم یک جمله است یعنی " بجز خدا خداییی نیست. " یعنی از اثبات حق به نفی باطل می رسد. در اغلب آیات قرآن نیز داریم : " الله، لا اله الا الله " که موید این مطلب است.
تعابیر مختلفی از عرفان ناب
به لحاظ مسیر صراط مستقیم
به لحاظ هدف عرفان عرشی
به لحاظ روش سیر و سلوک، عمل مخلصانه
به لحاظ سالک عرفان مقربین و مخلصین
تفسیر بخشی از سوره حمد
مالک یوم الدین : مالک روز جزا است. این آیه مربوط به روز قیامت نیست بلکه هم اکنون نیز یوم الدین از آن خداست.
ایاک نعبد و ایاک نستعین، اهدنا صراط المستقیم، صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم ولا الضالین
مفهوم این 3 آیه به دنبال هم درک می شود :
تنها تو را می پرستیم و تنها از تو یاری می جوییم،
این عبودیت انحصاری و استعانت انحصاری در جملة بعد تفسیر می گردد. که :
ما را به راه راست هدایت فرما،
راه کسانی که به آنها نعمت داده ای، همانان که نه به خشم تو گرفتار شده اند و نه گمراهان اند.
آیه آخر 3 جمله نیست بلکه یک جمله است. یعنی " غیر المغضوب علیهم ولا الضالین " صفت سلبی " انعمت علیهم " است.
صراط مستقیم راه تعادل است، نه افراط است و نه تفریط. صراط مستقیم هم دنیا و هم آخرت است. طلب آخرت از راه دنیا است.
مغضوبین اهل تفریط اند ( مادی گرایان ) و ضالین اهل افراط اند ( روح گرایان ) نه شرقی و نه غربی است. شرق محل طلوع معنویت و غرب محل غروب معنویت است. تمام مکاتب انحرافی اعم از مکاتب سیاسی، اقتصادی، عرفانی و... که به انحراف رفته اند یا شرقی اند و یا غربی اند.
حالات شبه عرفانی
حالات شبه عرفانی خیالات و خواب های باطل و... که با آنچه اولیای خدا می بینند متفاوت است. فردی که مبتلا به حالات شبه عرفانی است دروغ نمی گوید بلکه واقعا چیزی دیده است اما آنچه دیده نادرست است. گاهی هم فردی بعد طی مراحلی از عرفان مبتلا به عجب و غرور می شود و همین منشا انحراف در مسیر سیر و سلوک او می گردد. برخی هم به دنبال پست و مقام و داشتن مرید هستند و این امر موجب انحرافشان می گردد.
انحراف در سیر و سلوک عرفانی از 3 جهت است :
1- مدعی عرفان : مهمترین انحراف از این دسته است.
2- محتوا
3- حالات شبه عرفانی
ریشه تمامی این انحراف ها شیطان است که در مقابل ولی خدا می ایستد.
برای شناخت درست یا غلط بودن ادعاهای عرفانی ملاکی را که دین و عقل تعیین کرده است و آن عبارت است از رجوع به علما و فقها
1- معیار دین : امام زمان (عج) می فرمایند : من کان من الفقها، صائناً لنفسه، حافظاً لدینه، مخالفاً هواه، مطیعاً لامر مولاه، فللعوام ان یقلدوه
یا در جای دیگر : فاما حوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواة احادیثنا...
2- معیار عقل : برای شناخت هر مسئله باید به متخصص آن رجوع کرد.
یا خودمان متخصص هستیم و درستی یا نادرستی ادعا را تشخیص می دهیم، یا عده ای از علما این ادعا را تایید می کنند مشروط به اینکه عده ی دیگری از علما آن را رد نکنند و راه سوم اینکه اکثریت علما تایید می کنند. اگر هیچ یک از این راه ها جواب نداد باید عمل به احتیاط کرد.
تمام جنگ های تاریخ بر روی حق و باطل بوده است و بر روی این مسئله که امامت و حکومت با کیست. بحث مدیریت در سلسله مباحث علم و دین از توابع بحث امامت است.
توجیه علمی کشف و شهود در پاسخ به پوزیتیویسم (تجربه گرایی)
چشم انسان نور را در محدوده طول موج های خاصی می بیند و اگر طول موجی از این محدوده فراتر رود یا کمتر باشد چشم انسان قادر به دیدن آن نور نیست. برخی از حیوانات طول موج های خارج از این محدوده را نیز می بینند، در حالت کشف و شهود عرفانی انسان قادر خواهد بود طول موج های خارج از این محدوده را نیز ببیند.
علمی بودن یک قضیه یعنی فهم مکانیزم آن قضیه. ولی این مکانیزم را همه به طور دقیق و کامل نمی دانند. عرفان هم همین گونه است، یعنی هر قدر جلوتر برویم مکانیزم های بیشتری برای ما کشف می شود چون پیچیدگی های ذهنی مان کمتر می شود و این غیر از تخیل است.